‘Natuurontwikkeling blijft altijd van groot belang’
Ze waren hoofdrolspelers bij de ontwikkeling van Maasvlakte 2, ’s werelds modernste havengebied. Oud-minister Sybilla Dekker en Ronald Paul, voormalig COO bij het Havenbedrijf Rotterdam, kijken met voldoening terug op dit immense project. Het is toch maar gelukt om een breed draagvlak te creëren én alle belangengroeperingen betrokken te houden.
Wat is jullie relatie met NMZH?
Ronald Paul: “Die is begonnen toen in 2004 een aantal natuurorganisaties naar de Raad van State stapten en er een streep ging door het hele plan voor de tweede Maasvlakte. Ik ben vervolgens met verschillende milieuorganisaties, waaronder Arno Stekelenburg van NMZH, om tafel gaan zitten; hoe lossen we dit met elkaar op? Ook de huidige directeur Alex Ouwehand, destijds werkzaam bij Stichting Noordzee, zat bij dit overleg dat uiteindelijk heeft geresulteerd in het Convenant Visie en Vertrouwen. Dé basis voor het Afsprakenkader Borging Project Mainportontwikkeling Rotterdam (zie ook het kader, red.). Het werkte omdat we oprecht vertrouwen in elkaar hadden. En begrip voor elkaars standpunten. Dan heb je al een heel ander gesprek”
Sybilla Dekker: “Ik heb NMZH ontmoet via het voorzitterschap van de Tafel van Borging, het periodiek overleg met alle convenantspartijen over de afspraken die gemaakt zijn voor Maasvlakte 2. Alex Ouwehand is daar vanaf het begin bij betrokken.”
Hoe lastig is het dat milieuclubs continu meekijken?
Sybilla: “Dat vind ik niet zo lastig. Het zijn volwaardige partners, net als bijvoorbeeld het Havenbedrijf en de werkgeversorganisaties. Al deze partners zijn betrokken bij de ontwikkeling van de haven en leveren op een constructieve manier inbreng. Daarbij: de natuurontwikkeling is van groot belang, dat zal altijd zo blijven. Wanneer je tweeënhalve kilometer – dat is heel veel – uit de zee neemt voor industriële ontwikkeling, moet je dat wel compenseren en aan de voorkant van het proces afspraken maken. Daarvoor is het Convenant leidend geweest.”
Ronald: “Ik vind het meekijken niet lastig. Lastig is het wel als iemand ongefundeerd en zonder voldoende kennis dingen vindt. Of niet eerlijk is. Bij jou aan tafel A zeggen en dan later B doen. Gelukkig is dat niet vaak voorgekomen.”
Hoe doet Rotterdam het in vergelijking tot andere wereldhavens?
Ronald: “Ik weet niet precies hoe dat bij andere wereldhavens zit, maar bij de aanleg van Maasvlakte 2 is veel gedaan aan duurzaamheid. Er is bijvoorbeeld de eerste emissiearme containerterminal ter wereld. En het is het eerste havengebied waar we op grootschalige wijze materialen hebben hergebruikt.”
Sybilla: “Het project Mainportontwikkeling Rotterdam was – en is – heel vernieuwend. Er zijn niet alleen afspraken gemaakt over bijvoorbeeld het opspuiten van zand, de aanleg van terminals en kademuren met hergebruik van de basaltblokken van de oude kademuren, maar ook over de ontwikkeling van de natuur, de duinen achter het gebied en het strandgebied. In het totaal is er 750 hectare natuur bij gekomen, verdeeld over drie gebieden. Ik heb in de loop der jaren met alle leden van de Tafel steeds werkbezoeken gebracht om te zien hoever het was en of de natuurontwikkeling echt tot stand kwam. Voor de natuur- en milieuorganisaties is het ook van belang dat je dat heel serieus neemt.”
Waar zijn jullie trots op?
Ronald: “Dat we Maasvlakte 2 hebben kunnen creëren met draagvlak van zowel de maatschappij als de stakeholders. Op tijd én binnen budget. Dat komt echt door dat draagvlak. Mooi is dat iedereen zich op de beste manier inzette en dat we met z’n allen trots zijn op het bereikte succes. Daar ben ik ook trots op, op die collectieve trots.”
Sybilla: “Ik ben er trots op dat ik al die belangengroeperingen bij elkaar heb gehouden. En dat iedereen altijd heel betrokken is gebleven. Ook als dingen niet lukten, je kunt de natuur nou eenmaal niet sturen, tóch met je partners aan tafel. Het is de verdienste van de natuurclubs en zeker van NMZH dat natuur altijd een aandachtspunt is gebleven. Daar zijn echt resultaten mee geboekt.”
Zijn jullie door Maasvlakte 2 anders naar natuur en milieu gaan kijken?
Sybilla: “Ja, zeker! De natuur inbrengen in zo’n enorm project, dat is een heel mooi element. Ik vond het ontzettend leuk om daar meer over te weten te komen. Dat komt me nu ook goed van pas in het Noordzeeoverleg. Het is bijvoorbeeld bijzonder om te zien dat de groei van bepaalde bloemen of planten wel degelijk tot stand kan komen als je de juiste randvoorwaarden schept. Anderzijds hebben we ook vaak gezien dat wat wij bedenken en wensen, niet altijd vanzelfsprekend ook zo gaat. Dieren bepalen zelf wel waar ze willen verblijven en broeden.”
Ronald: “Ik ben niet anders gaan kijken – respect voor de natuur zat er altijd al in. Wel heb ik meer kennis vergaard. En ik ben anders naar milieu- en natuurorganisaties gaan kijken.”
Wat zijn initiatieven?
Sybilla: “Het is heel belangrijk dat je bij dit soort grote projecten altijd rekening houdt met bestaande natuurgebieden en met natuurcompensatie. Dat blijft natuurlijk een punt. In de Noordzee is er bijvoorbeeld een programma voor onderwaternatuur, om die zo min mogelijk te beschadigen als er bijvoorbeeld grote windmolenparken worden gebouwd.”
Ronald: “We hebben al verschillende pogingen ondernomen om op reguliere basis met de milieuorganisaties om tafel te gaan. Dus niet alleen als er probleem is, maar vooráf aan de voorkant meedenken. De directeur milieu is hier mee bezig en ook Alex vervult daarin een goede rol.”
Over vijftig jaar NMZH
Ronald:“Ik feliciteer ze van harte! Knap dat zo’n club zich in alle maatschappelijke ontwikkelingen staande heeft weten te houden. En dat ze niet, zoals andere organisaties soms doen, kiezen voor juridische trajecten, maar voor een constructieve dialoog.”
Sybilla: “Ik heb die constructieve inbreng altijd erg gewaardeerd.”
| Sybilla Dekker is voormalig VVD-politica, bestuurder en toezichthouder. Ze was minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer in de kabinetten Balkenende II en III (2003 en 2006). In 2018 kreeg ze de eretitel Minister van Staat. Ze vervulde verschillende directiefuncties bij de overheid en werkgeversorganisaties, en bekleedde commissariaten bij onder andere Heineken Nederland, Rabobank Nederland, LUMC en NS. Verder was ze voorzitter van de Tafel van Borging Maasvlakte 2 en voorzitter van het Nationaal Openbaar Vervoer Beraad en voorzitter van Talent naar de Top voor de doorstroming van vrouwen. Sinds 1 januari 2021 werkt ze voor het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving (OFL) als voorzitter van het Noordzeeoverleg. |
| Ronald Paul, geboren in Den Haag en opgeleid als ingenieur, werkte ruim 35 jaar bij het Havenbedrijf Rotterdam. Vanaf 2004 was hij directeur van de projectorganisatie Maasvlakte 2, van 2012 tot vorig jaar Chief Operating Officer (COO). Ronald is medeauteur van het Handboek Strategisch Omgevingsmanagement. In dit boek wordt uitgelegd hoe deze managementmethodiek met succes werd toegepast op de besluitvorming van Maasvlakte 2. |
Visie en Vertrouwen, de integrale rapportage 2020